Thị trường năm 2014: Nhiều cơ hội nhưng cũng lắm thách thức!

Năm 2014, nền kinh tế đã giảm bớt khó khăn, các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu đã có dấu hiệu hồi phục, sức mua bắt đầu tăng, lãi suất ngân hàng đã giảm, khả năng tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp (DN) thuận lợi hơn, lạm phát đã trở về vị trí an toàn… Dù vậy, các nhà quản lý DN, những doanh nhân giàu kinh nghiệm thương trường vẫn rất thận trọng trước các rủi ro tiềm ẩn. 

Sản xuất đồ gỗ xuất khẩu tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành

Thận trọng

Nếu như một vài năm trước, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài thường nơm nớp nỗi lo bị nước nhập khẩu kiện bán phá giá, giờ đây tình hình đã trái ngược. Khách hàng mới, đơn hàng nhiều, nhưng DN phải từ chối với lý do “năng lực có hạn”! Chủ tịch Hội đồng Quản trị - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tôn Đông Á (KCN Sóng Thần, Dĩ An) Nguyễn Thanh Trung, cho biết: “Có khách hàng mới tìm đến ai cũng mừng, nhưng là nhà sản xuất lớn, mang tính chuyên nghiệp, chúng tôi phải rất thận trọng trước mọi diễn biến thị trường, kể cả cơ hội. Bởi cơ hội và thách thức luôn đan xen nhau, cần phải được đánh giá đúng mức trước khi lựa chọn”.

Các nhà sản xuất mặt hàng ván sàn cũng rất phấn khởi vì đơn hàng nhiều hơn năm trước. Nhà sản xuất phải tìm cách từ chối bằng nhiều lý do như giá nguyên liệu chưa ổn định, cần phải đầu tư đổi mới dây chuyền công nghệ... Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương (Bifa) Đỗ Thị Kim Loan chia sẻ: “Vai trò của hiệp hội lúc này là rất quan trọng, vừa là đầu mối tìm kiếm thị trường, chia sẻ thông tin, đơn hàng cho hội viên, vừa liên tục nhắc nhở hội viên không được “tham” để tự bảo vệ mình, bảo vệ nền sản xuất trong nước và không phải hối hận vì bị đánh lừa”!

Giám đốc Công ty Xe đạp Asama Việt Nam (KCN Sóng Thần, Dĩ An) Châu Vĩ Chí đánh giá, năm 2014 Việt Nam bắt đầu hội nhập sâu vào nền kinh tế quốc tế theo đúng lộ trình đã cam kết. Các dòng thuế, hàng rào thuế quan dần được dỡ bỏ đã tạo thuận lợi cho hàng hóa chất lượng cao có dịp tiếp cận với thị trường trong nước. Nhưng đó là về lý thuyết, còn thực tế khi hàng rào thuế quan chuẩn bị dỡ bỏ là hàng giá rẻ, hàng kém chất lượng đã xếp hàng ở biên giới chờ đổ bộ vào thị trường trong nước bằng nhiều cách như xách tay, buôn lậu, thậm chí là nhập thẳng qua con đường chính ngạch. Xe đạp nhập khẩu nguyên chiếc vào thị trường trong nước phải đóng thuế nhập khẩu là 10%. Trong khi nguyên, phụ liệu, phụ tùng để sản xuất, lắp ráp thành chiếc xe đạp phải đóng thuế nhập khẩu là 13%! Sản xuất không cạnh tranh lại thương mại, vì mua về bán giá rẻ hơn, lời nhiều hơn và không phải chịu trách nhiệm gì so với sản xuất.

Cơ hội để vươn xa

Phó Chủ tịch Bifa, đồng thời là Tổng Giám đốc Công ty Sản xuất ván sàn Sao Nam (KCN Nam Tân Uyên) Đỗ Thị Kim Loan thông tin, năm 2013 tốc độ xây dựng tại Mỹ tăng khá nhanh. Năm 2014 và những năm tiếp theo tỷ lệ này còn tiếp tục tăng. Sau khủng hoảng, thị trường đòi hỏi khắt khe hơn, người tiêu dùng cũng chọn lựa theo hướng thông minh hơn, tiện lợi hơn. Trên 65% vật dụng trang trí nội thất được thay bằng ván sàn, ván trang trí nghệ thuật nhờ giá rẻ, mẫu mã đẹp, dễ lắp đặt… nhưng phải bảo đảm các yêu cầu về chất lượng, độ an toàn, tính tiện lợi.

Bà Loan cho biết thêm: “Vai trò của hiệp hội là thông tin thị trường, chia sẻ đơn hàng cho hội viên và liên tục đưa ra các thông tin cảnh báo “phải lượng sức mình” để giữ uy tín cho cộng đồng DN nói chung và nền sản xuất trong nước nói riêng. Bởi hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới cũng giống như ngư dân chuyển từ đánh bắt gần bờ sang đánh bắt xa bờ. Không thể đơn độc một mình, mà phải có cộng đồng, có hiệp hội để chia sẻ thông tin, bảo vệ nhau trước các tình huống bất trắc. Việc từ chối nhận thêm đơn hàng mới mà Bifa khuyến cáo còn nhằm ngăn ngừa tình trạng DN nước ngoài lợi dụng C/O (nguồn gốc xuất xứ hàng hóa) của Việt Nam để cạnh tranh lại hàng hóa của chúng ta trên thị trường quốc tế”.

Chấp nhận đương đầu với khó khăn, thách thức, các DN đã âm thầm cơ cấu lại tổ chức, đổi mới quy trình sản xuất theo hướng tiết kiệm, hiệu quả nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa trên thị trường. Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đại Thiên Lộc Nguyễn Thanh Nghĩa cho biết: “Năm 2014 ngoài việc giữ vững các thị trường truyền thống bằng việc quảng bá hình ảnh, thương hiệu, tạo sự tiện ích trong lựa chọn, sử dụng sản phẩm của khách hàng, Đại Thiên Lộc sẽ chủ động khai thác các thị trường mới với quy mô nhỏ và còn đang bỏ ngỏ. Chiến lược này đã được Đại Thiên Lộc hoạch định cụ thể. Với các thị trường mới còn đang bỏ ngỏ thì nhu cầu lớn, nhưng yêu cầu lại không cao, nên quá trình phục vụ phải ngắn hạn. Khi khách hàng chuyển sang yêu cầu cao hơn thì đã quen với thương hiệu của mình”.

Loại bớt rủi ro để phát triển bền vững

Có nhiều cách để loại bỏ rủi ro tiềm ẩn. Tại Công ty Cổ phần Tôn Đông Á, cách loại bỏ rủi ro tốt nhất và hiệu quả nhất là tự bảo vệ chính mình. DN này đã đầu tư hệ thống quản trị tài nguyên DN ERP trị giá 1 tỷ USD nhằm đưa mọi hoạt động từ sản xuất, kinh doanh đến tuyển chọn nhân sự vào một hệ thống, theo một chuẩn mực nhất định, dễ dàng quản trị và phát hiện kịp thời những dấu hiệu của biến động rủi ro. Tổng Giám đốc Nguyễn Thanh Trung chia sẻ: “DN lớn cũng giống như tòa nhà lớn. Nếu không có hệ thống quản trị tốt thì chỉ cần sự thay đổi nhỏ của thị trường sẽ tạo ra sự rung lắc. Bằng chứng dễ thấy là khi xảy ra “động đất” thì nhà nhỏ, nhà tạm sẽ ít bị ảnh hưởng, còn nhà càng to, công trình càng lớn lại dễ bị ảnh hưởng. Nhà hoạch định chiến lược khôn ngoan là phải biết kết hợp nhuần nhuyễn giữa tiến công và phòng ngự”.

“Công dân sống dọc theo biên giới được phép mua hàng xách tay mỗi ngày sang biên giới theo quy định của Hiệp định biên giới được ký giữa hai nước. Nhưng những kẻ buôn lậu đã lợi dụng điều này bằng cách xúi giục người dân biên giới đi xách hàng, sau đó thu gom và chuyển về nội địa để tiêu thụ. Có nhiều cách để xóa bỏ cách làm này như tìm ra đầu nậu thu gom để triệt phá, hoặc tổ chức đàm phán bổ sung theo quy định của luật pháp quốc tế”, Giám đốc Công ty Sản xuất xe đạp Asama Châu Vĩ Chí đề xuất.

Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đại Thiên Lộc Nguyễn Thanh Nghĩa thì lên tiếng mạnh mẽ: “Chúng ta hội nhập và làm ăn một cách quang minh chính đại, nên cần phải góp ý thẳng thắn và trách nhiệm với Nhà nước và các cơ quan hữu trách. Hiệp định đã ký mà không còn phù hợp với thực tế thì phải sửa đổi, bổ sung. Các vấn đề phát sinh khác đang còn hiệu lực thì “chủ sân” vẫn có thể tạo nên những hàng rào kỹ thuật mà hiệp định không quy định để bảo vệ nền sản xuất trong nước như các nước đã làm. Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn riêng hoặc hàng rào kỹ thuật tạm thời… nhằm loại bớt rủi ro cho các nhà DN và cũng chính là bảo vệ nền kinh tế nước nhà”.

DUY CHÍ