Những kỷ vật chiến tranh…

2024-10-29 09:10:32

Thời gian trôi đi sẽ xóa nhòa nhiều thứ nhưng những kỷ vật chiến tranh vẫn là chứng tích hùng hồn cho hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc và cũng là minh chứng cho những hy sinh mất mát mà dân tộc ta từng phải gánh chịu…

Ông Ca Văn Ron và những vật dụng gắn bó xuyên suốt với ông trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước

Tái hiện ký ức của thời mưa bom lửa đạn

Trong khuôn viên Đền tưởng niệm liệt sĩ ngành Trinh sát - Quân báo - Biệt động (TS - QB - BĐ) tỉnh Bình Dương (phường Tân Hiệp, TP.Tân Uyên) có một không gian nhỏ làm nhà truyền thống đang trưng bày nhiều kỷ vật là vật dụng, hành trang, trang thiết bị hoạt động của những người lính TS - QB - BĐ khi xưa. Những kỷ vật này tái hiện ký ức của thời mưa bom lửa đạn, lịch sử hào hùng của dân tộc... Đây là kho tàng lịch sử quý báu để qua đó tuyên truyền, giáo dục cho thế hệ trẻ, lực lượng vũ trang, cán bộ, viên chức, đoàn viên, thanh niên, học sinh và người dân Bình Dương về truyền thống đấu tranh bất khuất của đất nước, của dân tộc; đồng thời tôn vinh, trân trọng những cống hiến của thế hệ cha anh cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Ông Ca Văn Ron, nguyên chiến sĩ trinh sát kỹ thuật (TSKT) thuộc Quân báo Phân khu 5, lâu lâu lại về thăm đền. Ông vào phòng truyền thống, mân mê từng kỷ vật, nhất là hệ thống vô tuyến điện sóng ngắn loại máy PRC25, hội thoại HT 10…, những vật dụng gắn bó xuyên suốt với ông trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Ông Ca Văn Ron kể, TSKT là một bộ phận đặc biệt của cơ quan quân báo trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ở Nam bộ, là tiền thân của Phòng Quân báo (Quân khu 7) hiện nay. Ngoài việc cung cấp thông tin về tình hình địch, ý đồ hành quân của địch ở mặt đất, bộ đội TSKT còn góp phần đặc biệt trong việc xác định tọa độ oanh kích của đối phương, kể cả ném bom rải thảm bằng B52, những thông tin mà trinh sát bộ binh hay những đơn vị khác không thể làm được. Đơn vị TSKT đã góp phần giúp cho các phân khu, bộ chỉ huy chiến dịch hoạch định những đấu pháp hiệu quả trên chiến trường. Từ những thông tin chính xác, kịp thời đã giúp cho bộ đội tránh được những thương vong.

Đặc biệt, trong chiến dịch Mậu Thân 1968 đợt hai, phía Mỹ - ngụy có sự tham gia trực tiếp của B52 rải thảm ở khu vực vành đai Sài Gòn, nơi có các hướng tập kết của bộ đội ta, qua những thông tin từ sóng điện từ, TSKT tiền phương tại mặt trận đã kịp thời phục vụ cho phân khu, Bộ Chỉ huy Miền nắm chắc thời gian hành quân, vị trí đổ quân, lực lượng tham chiến và tọa độ oanh kích của địch cho Bộ Chỉ huy tiền phương hoạch định chiến thuật. Nhờ đó, lần đầu tiên ta diệt gọn hai tiểu đoàn địch và đánh diệt hiệu quả nhất tính đến thời điểm đó. Góp công lớn vào chiến thắng này chính là đội TSKT tiền phương đã nắm chắc địch trong mọi tình huống, từ khi chiến dịch nổ ra đến khi kết thúc.

Ông Ca Văn Ron nói vui: “Thời ấy, người ta thường gọi những TSKT chúng tôi là những người ăn cơm dưới đất, nói chuyện trên trời. Bằng phương tiện hết sức thô sơ, dưới những ánh đèn dầu le lói giữa rừng già chiến khu, hay ở mặt trận Bộ Chỉ huy tiền phương trong chiến dịch, đều có sự tham gia nắm tình hình địch của người lính TSKT. Chính từ những ánh đèn khuya leo lắt giữa rừng trong mọi hoàn cảnh, họ đã giúp cho bộ chỉ huy chiến dịch có những thông tin quý giá. Đây cũng là một lợi thế trong tác chiến, đặc biệt là chiến tranh đối trọng với lực lượng cơ động và tác chiến hiện đại. Những chiến sĩ TSKT đã cung cấp cho phân khu, Bộ Chỉ huy Miền những tin tức mà có thể phải đánh đổi bằng hàng ngàn sinh mạng, nếu không nắm chắc địch tình trong mỗi đợt hành quân, ném bom của đối phương khi phát hiện vùng mục tiêu oanh kích”.

Với vị trí chiến lược quan trọng, gần dân, gần địch, có rừng yểm trợ, dễ dàng kết nối và truyền tin nhanh đến với tổ chức…, năm 1961, Tổ TS - QB - BĐ tỉnh chính thức chọn và bố trí hòm thư, cán bộ, trang thiết bị, hầm bí mật tại Miếu Ông để hoạt động. Miếu Ông trở thành nơi để Tổ TS - QB - BĐ họp và cung cấp những thông tin quan trọng của địch phục vụ cho chiến lược tác chiến của ta, góp phần quyết định cho những thắng lợi trên chiến trường Đông Nam bộ nói chung và chiến trường tại địa phương khi ấy nói riêng. Tại đây, Tổ TS - QB - BĐ tỉnh đã tổ chức khai thác, thu nhận được nhiều thông tin quan trọng, có giá trị chiến lược, như chiến lược quân sự Lai Khê, Bàu Bàng, Phước Thành, Tam giác sắt…, góp phần thay đổi cục diện của ta trên chiến trường, đập tan các cuộc hành quân của địch.

Những chiếc áo gối được trưng bày tại Phòng truyền thống Đền tưởng niệm liệt sĩ ngành TS - QB - BĐ tỉnh Bình Dương

Những kỷ vật làm tin…

Có lần, tôi may mắn gặp bà Văn Yến Phượng, Cụm TS - QB Hòa Lợi (TP.Bến Cát) khi bà đang mở chiếc tủ kiếng đựng những kỷ vật thời chiến được trưng bày tại phòng truyền thống, nhẹ nhàng đặt thêm một chiếc khăn tay thêu vào đó. Với một tình cảm trân trọng, bà Phượng nói: “Cho nó có đôi. Ngày trước, tôi đã tặng cho phòng truyền thống một chiếc khăn, một chiếc giữ lại làm kỷ niệm. Nhưng giờ già rồi, không giữ cho riêng mình để làm gì, trao tặng chiếc khăn còn lại cho trọn đôi”. Đó chính là cặp khăn tay bà Văn Yến Phượng thêu trong những năm ở trong nhà tù của địch. Bà Văn Yến Phượng cho biết, bà tham gia cách mạng từ năm 1966, khi vừa 17 tuổi. Bà là giao liên của ngành quân báo, với nhiệm vụ đưa thư từ Hòa Lợi về Bình Nhâm và ngược lại. Đến năm 1971, bà bị chỉ điểm, bắt ở tù. Trong lao tù, bà tiếp tục đấu tranh. Đến năm 1973, bà được trao trả ở Quảng Trị. Hai năm trong tù bà bị địch tra tấn dã man nên sau khi trao trả bà được đưa đi an dưỡng.

Trong chiếc tủ kính còn có bao áo gối khác. Theo bà Phạm Thị Kim Phượng, nữ chiến sĩ thuộc Cụm TS - QB Phước Vĩnh (huyện Phú Giáo), thời đó chiếc áo gối minh chứng cho tình yêu của tuổi trẻ. Bà hay nhiều cô gái khác thường thêu để làm vật kỷ niệm cho hành trang của người yêu lên đường trong mỗi trận đấu. Bà chia sẻ: “Thời đó, yêu nhau đâu biết sống chết… nên tất cả gửi gắm vào những kỷ vật làm tin” .

Theo bà Phạm Thị Kim Phượng, trong cuộc kháng chiến giành độc lập, tự do cho dân tộc, có nhiều tấm gương, nhiều anh hùng đã thầm lặng hy sinh cho Tổ quốc, họ luôn phải chiến đấu trong tình trạng và tâm thế của hai chiến tuyến. Đó là những cán bộ tình báo, TS - QB - BĐ. Khác với một số nước trên thế giới, Việt Nam bấy giờ không hề có trường đào tạo tình báo, TS - QB - BĐ nhưng bằng trái tim quả cảm, tình yêu quê hương đất nước và sự tiếp nối truyền thống đánh giặc của cha ông, dưới sự lãnh đạo của Đảng, của tổ chức, những cán bộ tình báo, TS - QB - BĐ đã ngày một trưởng thành và đáp ứng được tính chất khoa học của ngành; đồng thời bảo đảm mỗi cán bộ tình báo, TS - QB - BĐ phải có 4 đức tính “bí mật, cẩn thận, khôn khéo, kiên nhẫn”.

Những kỷ vật thời chiến của các cựu chiến binh đã lưu giữ sẽ luôn còn mãi với thời gian, để rồi từ đó giúp thế hệ trẻ hôm nay thêm hiểu vàtrân trọng những hy sinh, đóng góp của thếhệcha anh, có ý chí phấn đấu và khát vọng cống hiến nhiều hơn cho xã hội ngày càng giàu đẹp…

THU THẢO

Từ khóa: