Bài 1: Không có chủ trương, KDC vẫn mọc lên như nấm!
Bài 2: Phân lô, bán nền và xây dựng trái phép
Bài 3: Méo mó diện mạo đô thị
TX.Dĩ An đang trong
quá trình đô thị hóa mạnh mẽ. Việc hình thành các khu dân cư (KDC) tự phát trên
địa bàn TX.Dĩ An trên thực tế cũng đã diễn ra trong nhiều năm qua. Do phần lớn
các KDC tự phát này không có chủ trương quy hoạch, không bảo đảm yêu cầu về hạ
tầng kỹ thuật, xây dựng trái phép, mạnh ai nấy xây… khiến cho quá trình đô thị
hóa tại nơi đây gặp rất nhiều khó khăn. Nguy cơ diện mạo đô thị bị méo mó bởi
những “KDC phân lô, bán nền” đang là những thách thức lớn cho chính quyền TX.Dĩ
An… 
Một KDC tự phát tại khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp với “ngõ nhỏ, phố nhỏ” thiếu cơ sở hạ tầng đang hiện hữu
Từ những KDC không bảo đảm hạ tầng
Điểm chung của các KDC tự phát trên địa bàn TX.Dĩ An là hạ tầng kỹ thuật gần như không có gì hoặc rất yếu kém. Các chủ đầu tư phần lớn chỉ lo cung cấp được nguồn điện, còn lại đường nội bộ, nước sạch, hệ thống thoát nước, cây xanh gần như không có. Thậm chí, có những KDC tự phát, người dân sau khi sang nhượng lại đất nền, có nhu cầu xây nhà ở, phải tự hùn vốn để xây dựng “hạ tầng kỹ thuật”. Nói vậy cho “oai”, chứ trên thực tế người dân chỉ hùn đủ tiền để kéo điện, trải đá dăm trên các tuyến đường nội bộ. Qua khảo sát vẫn còn đó nhiều KDC đường đất, mưa xuống là đường sá nham nhở, biến thành ao đọng nước!
Trong số 29 “KDC phân lô, bán nền” tại phường Đông Hòa, đường nội bộ có khu chỉ rộng 3,5m, trải đá dăm hoặc đổ bê tông sơ sài trên mặt đường; 26 khu không có nước sạch cũng như hệ thống thoát nước; 100% không có diện tích cây xanh. Còn trong số 91 “KDC phân lô, bán nền” trên địa bàn phương Tân Đông Hiệp, chỉ khoảng 10 khu có điện, cây xanh, nước sạch, thoát nước; còn lại đều không có những hạng mục hạ tầng này. Trong khi đó, rất nhiều hộ dân đã mua đất nền, xây dựng nhà để “an cư, lạc nghiệp”! Tình hình này cũng diễn ra tại tất cả các phường có “KDC phân lô, bán nền” ở thị xã này.
Tuy vậy, do mức giá đất nền tại các KDC tự phát này khá “mềm”, phù hợp với túi tiền của những người dân lao động nhập cư có nhu cầu bức thiết về nhà ở nên người dân vẫn chấp nhận mua và xây dựng nhà ở. Anh Nguyễn Văn Hòa, một người dân lao động nhập cư đã mua một nền đất tại KDC tự phát tại khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, cho biết dù khu đất anh mua đường tuy hẹp, chỉ trải đá dăm, nắng bụi mưa sình, nhưng với khả năng tài chính có hạn, anh vẫn mua để xây nhà ở với hy vọng TX.Dĩ An đô thị hóa nhanh, chả chóng thì chầy, đường sá sẽ được chỉnh trang sạch đẹp…!
Đến nguy cơ “ngõ nhỏ, phố nhỏ”
Chính niềm lạc quan của người dân mua đất nền tại các KDC tự phát như anh Hòa lại là thách thức lớn cho chính quyền. Hiện nay, tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM, những KDC với các con phố nhỏ, hẻm nhỏ đang làm bộ mặt đô thị trở nên xấu xí. Cụm từ “ngõ nhỏ, phố nhỏ” nghe cũng nên thơ, nhưng nếu nhỏ quá, hẹp quá đến nỗi xe cứu hỏa không vào được, “bà hỏa” có thể ghé thăm bất kỳ lúc nào, khi đó chỉ có cầu trời đổ mưa xuống mới cứu được! Ở các “KDC phân lô, bán nền”, với những con đường nội bộ chỉ rộng hơn 3m, nguy cơ “ngõ nhỏ, phố nhỏ” đã hiển hiện khá rõ.
Thông tin từ bảng thống kê các “KDC phân lô, bán nền” trên địa bàn TX.Dĩ An đã cho thấy điều này: Phường Đông Hòa, KDC mang tên Đinh Xuân Hưng có đường nội bộ trải đá dăm, rộng chỉ 3,5m; KDC của bà Nguyễn Thị Canh, đường nội bộ chỉ rộng 3m; 2 KDC của Công ty Tuấn Vinh, đường nội bộ cũng chỉ rộng lần lượt là 3 và 4m… Tại phường Tân Đông Hiệp, KDC Phùng Văn Phước, đường nội bộ rộng 3,4m và phần lớn các KDC còn lại đường nội bộ cũng chỉ trải đá dăm và rộng 4m. Tình hình tương tự cũng diễn ở khắp các KDC tự còn lại. Với một đô thị mới hình thành như TX.Dĩ An, nếu có quá nhiều những KDC “cái gì cũng nhỏ” như vậy là điều khó chấp nhận. Ngoài ra, do tình trạng xây dựng trái phép tràn lan, diễn ra trong một thời gian dài, người dân mua đất nền tại các KDC này mạnh ai nấy xây dựng nhà cửa và không theo một quy chuẩn nào, dẫn đến việc hình thành các khu dân cư không theo quy hoạch và thiếu thẩm mỹ. Thêm vào đó, khi KDC tự phát hình thành tràn lan sẽ gây ảnh hưởng đến các dự án quy hoạch đô thị sau này. Muốn có một đô thị hiện đại, TX.Dĩ An cần phải thực hiện các dự án KDC đô thị có quy mô, đạt tiêu chuẩn về hạ tầng, nhưng một khi các KDC tự phát mọc lên quá nhiều, sẽ rất khó để kêu gọi đầu tư các dự án KDC đô thị theo ý muốn vì những nhà đầu tư sẽ ngán ngại phải đối mặt với việc giải tỏa, đền bù, ảnh hưởng tới lợi nhuận, trong khi quỹ đất tại TX.Dĩ An gần như đã cạn kiệt!
Thật ra, sự hình thành các KDC tự phát là mặt trái khó tránh của quá trình phát triển “nóng”về công nghiệp và đô thị. Thực tế ấy đã và đang đặt ra những thách thức rất lớn cho chính quyền TX.Dĩ An. Tuy nhiên, từ bài học của TX.Dĩ An, các địa phương phát triển sau, cần rút ra những kinh nghiệm nhằm tránh trường hợp phải giải quyết những hậu quả của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa quá nhanh để lại.
THÀNH SƠN
