Ngành Logistics Bình Dương: Sẵn sàng hội nhập và cạnh tranh

   Dịch vụ năng động nhất trong chuỗi logistics là vận chuyển hàng nhập khẩu từ cảng về công ty hoặc từ công ty ra cảng để xuất khẩu

 Thực trạng phát triển

Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa kéo theo các dịch vụ logistics ở Bình Dương tăng trưởng nhanh. Giai đoạn 2007- 2011, tăng mạnh nhất là dịch vụ vận tải hàng hóa đường bộ với mức tăng bình quân 46%/năm. Riêng năm 2011, khối lượng vận chuyển hàng hóa đường bộ đạt 72,6 triệu tấn, chiếm 98,7% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa toàn tỉnh. Hiện toàn tỉnh có 41 doanh nghiệp (DN), hợp tác xã vận tải, 45 đầu kéo container.

Các dịch vụ cảng đường sông và bến thủy nội địa cũng rất phát triển, phục vụ tốt cho việc bốc dỡ hàng hóa, lưu kho và thông quan nội địa. Hiện Bình Dương có 3 cảng đường sông, gồm: Cảng Bà Lụa, nằm trên sông Sài Gòn; Cảng Bình Dương (phường Bình Thắng, TX.Dĩ An), nằm bên sông Đồng Nai; Cảng Thạnh Phước (xã Thạnh Phước, huyện Tân Uyên) và 64 bến thủy nội địa. Tuyến đường sắt Bắc - Nam, đoạn đi qua địa bàn tỉnh Bình Dương, dài 8,6km, nằm trên địa bàn TX.Dĩ An có 2 nhà ga, gồm: ga Sóng Thần và ga Dĩ An, hàng năm vận chuyển và xếp dỡ hơn 1 triệu tấn hàng hóa.

“Trong thời gian qua, dịch vụ logistics ở Bình Dương đã góp phần làm gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, vận chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ. Đây được xem là “mảnh đất” màu mỡ có giá trị gia tăng cao nhưng chưa được khai thác đúng mức. Theo cam kết, đến năm 2014 lĩnh vực này sẽ mở cửa hoàn toàn. Do vậy, cơ hội cho lĩnh vực logistics nhiều, nhưng thách thức trong cạnh tranh và hội nhập cũng sẽ rất lớn.”

Hiện Bình Dương có 2 dịch vụ ICD (cảng cạn) là ICD Sóng Thần 2 và ICD TBS - Tân Vạn. Đây là những dịch vụ ICD có cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh, cung cấp 4 dịch vụ logistics, bao gồm: xếp dỡ, bảo quản container, dịch vụ kho bãi, vận chuyển bằng container và dịch vụ hải quan. Toàn tỉnh cũng có 10 kho hàng hóa lớn ở các KCN và nhiều kho nhỏ lẻ bảo đảm các dịch vụ thu gom, chuyển hàng hóa đến kho hàng, sau đó chuyển phát hàng theo yêu cầu. Về dịch vụ hải quan, Bình Dương có 2 dịch vụ là kho ngoại quan và đại lý hải quan. Ngoài ra, trên địa bàn còn có 17 kho ngoại quan tại các KCN và 17 DN làm đại lý thủ tục hải quan.

Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh hiện có 168 DN đang kinh doanh loại hình dịch vụ logistics. Ngành nghề kinh doanh chủ yếu là dịch vụ vận tải, cho thuê kho bãi, bốc dỡ hàng hóa, đại lý hải quan… Chủ yếu là DN vừa và nhỏ, chưa có đủ năng lực về vật chất, quản lý và điều hành toàn bộ chuỗi logistics. Bên cạnh các khó khăn chung, ngành logistics còn thêm khó khăn do hành lang pháp lý dày đặc, như: Luật Thương mại 2005, Nghị định 140/NĐCP, các bộ luật liên quan như Luật Đường sắt, Đường bộ, Đường thủy nội địa.

Công tác quản lý nhà nước về hoạt động logistics còn gặp nhiều khó khăn. Do các quy định pháp luật chưa rõ ràng và cũng chưa quy định cụ thể cơ quan chủ quản tập trung quản lý, nên hiện nay các DN logistics còn chịu sự quản lý chồng chéo của các cơ quan quản lý khác nhau. Ví dụ Sở Công Thương quản lý các dịch vụ thương mại bán buôn, bán lẻ, kho hàng hóa thương mại; Sở Giao thông - Vận tải thì quản lý các hoạt động vận tải, bến cảng; Sở Kế hoạch và Đầu tư và Ban Quản lý các KCN cấp giấy đăng ký kinh doanh và giấy chứng nhận đầu tư; Hải quan quản lý kho ngoại quan và đại lý hải quan… nhưng giữa các sở, ngành này lại chưa có quy chế phối hợp với nhau, nên việc quản lý nhà nước đối với các DN kinh doanh dịch vụ logistics chưa hiệu quả.

Giải pháp đón đầu, cạnh tranh

Trong thời gian qua, do chưa mở cửa hoàn toàn nên DN FDI chỉ được thành lập công ty liên doanh nên mức độ cạnh trạnh chưa cao, nhưng theo cam kết gia nhập WTO, đến năm 2014 lĩnh vực kinh doanh logistics sẽ mở cửa hoàn toàn. Theo đó, các DN FDI đầu tư vào lĩnh vực này sẽ được thành lập với 100% vốn đầu tư nước ngoài. Như vậy, ngành logictisc Việt Nam chỉ còn thời gian 1 năm để đầu tư chiếm ưu thế. Để “chạy nước rút”, UBND tỉnh đã đề ra mục tiêu thúc đẩy các loại hình dịch vụ logistics trên địa bàn phát triển, trong đó đẩy mạnh đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng dịch vụ logistics theo hướng hiện đại; bảo đảm đáp ứng nhu cầu phát triển SXKD của các DN trong và ngoài nước theo lộ trình gia nhập WTO. Mục tiêu tiếp theo của tỉnh là đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ logistics, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ trong ngành. UBND tỉnh cũng đã đề ra một số giải pháp chủ yếu để phát triển ngành này. Theo đó, về quản lý nhà nước, tỉnh khuyến khích và hỗ trợ các DN thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư các dự án đầu tư dịch vụ logistics tại các khu cụm CN, cảng sông, các dự án đầu tư dịch vụ logistics “trọn gói” như kinh doanh kho bãi, vận chuyển hàng hóa, đại lý hải quan, kho ngoại quan, dịch vụ tư vấn, đóng gói bao bì… đạt chất lượng và hiệu quả. Trong đó, Nhà nước hỗ trợ đầu tư về cơ sở hạ tầng đường bộ và khai thông nạo vét đường thủy. UBND các huyện, thị, thành phố, các ngành chức năng hỗ trợ các DN trong ngành logistics nhiều hơn.   Giao nhận hàng hóa tại Cảng Bình Dương 

Ông Trần Thanh Liêm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo, về chính sách, UBND tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho chủ đầu tư khi đầu tư vào lĩnh vực cảng sông, như: Hỗ trợ công tác giải phóng mặt bằng, các thủ tục hành chính, giấy phép đầu tư, xây dựng, miễn hoặc giảm các loại thuế từ 1 đến 3 năm khi mới đi vào hoạt động, mở cửa thị trường đối với loại hình dịch vụ logistics trọn gói kể từ năm 2014. Còn về phía DN hoàn thiện các hệ thống kho bãi, cảng đường sông, trang bị thiết bị bốc dỡ, vận chuyển container hiện đại, đầu tư phát triển các dịch vụ vận chuyển đường bộ và đường thủy theo quy hoạch; cung cấp các dịch vụ trọn gói chất lượng cao, quy mô lớn, nhằm tăng tính cạnh tranh và đáp ứng cho nhu cầu thị trường ngày càng hiệu quả, chuẩn bị tinh thần sẵn sàng cho cuộc hội nhập hoàn toàn vào năm 2014, thực hiện lộ trình cam kết với WTO.

Do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế, nên tiến độ đầu tư trong ngành logistics Bình Dương đang chậm lại. Để tự “cứu” mình, các DN logistics ở Bình Dương cần nhanh chóng “chạy đua” với thời gian, chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc hội nhập và cạnh tranh.

BẢO ANH