Bầu Kiên hầu tòa, ông Trần Xuân Giá vắng mặt tại phiên xử

Từ 6h30, khoảng 20 cảnh sát có mặt, kiểm soát an ninh quanh khu vực cổng tòa. Sau khoảng 5 phút, đoàn xe chở phạm nhân tiến đi vào cổng. Trong 9 người bị xét xử, có 4 bị tạm giam gồm: Nguyễn Đức Kiên (cựu phó chủ tịch HĐQT ACB), Lý Xuân Hải (cựu tổng giám đốc ACB) cùng Trần Ngọc Thanh (giám đốc Công ty ACBI), Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán trưởng ACBI).

  

 Cổng tòa án TAND Hà Nội trước khi đoàn xe chở phạm đi vào. Ảnh: Quý Đoàn

TAND Hà Nội mở phiên xử Nguyễn Đức Kiên cùng 8 người với về 4 tội: Trốn thuế, Kinh doanh trái phép, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng. Chủ tọa là Phó chánh án TAND Hà Nội Nguyễn Hữu Chính - người từng cầm trịch xét xử nhiều vụ án lớn. Khoảng 20 luật sư dự kiến sẽ tham gia bào chữa cho các bị cáo, riêng ông Kiên mời 4 người.

Hiện 6 luật sư tham gia tố tụng tại vụ án này gửi văn bản đề nghị hoãn phiên xử tới TAND Hà Nội. Một trong các lý do là kết luận tại phiên phúc thẩm của vụ lừa đảo do Huỳnh Thị Huyền Như chủ mưu có ý nghĩa quyết định đến việc xác định thiệt hại của Ngân hàng ACB cũng như xác định tội danh cố ý làm trái quy định cùng trách nhiệm dân sự của ông Kiên và người liên quan.

Theo luật sư, trong trường hợp, cấp phúc thẩm tuyên buộc Vietinbank bồi thường toàn bộ số tiền Huyền Như chiếm đoạt thì đồng nghĩa với việc ACB không có thiệt hại. Khi đó ông Kiên cùng đồng phạm dù có cố ý làm trái khi ủy thác cho hàng chục nhân viên mang tiền của ACB đi gửi tiết kiệm tại Vietinbank thì cũng sẽ không cấu thành tội phạm như truy tố của VKSND Tối cao.

Theo cáo buộc, từ năm 1993, ông Kiên sở hữu gần 3,8% cổ phiếu của ngân hàng ACB, giữ chức Phó chủ tịch HĐQT trong 14 năm (1994-2008), Chủ tịch Hội đồng đầu tư ngân hàng ACB trong 9 năm (2003-2012). Trong thời gian này, ông thành lập 6 công ty gồm: Công ty Cổ phần phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam, Công ty cổ phần đầu tư Thương mại B&B, Công ty cổ phần tập đoàn tài chính Á Châu, Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội, Công ty cổ phần đầu tư Á Châu và công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội. Cả 6 công ty đều do ông Kiên làm chủ tịch HĐQT.

Theo cơ quan công tố, từ ngày 15-5-2007 đến ngày 3-8-2012, thông qua 6 công ty này, ông Kiên đã tổ chức kinh doanh không đúng với giấy phép khi mua bán cổ phần, cổ phiếu, vàng với tổng số tiền hơn 21.000 tỷ đồng.

Ngoài kinh doanh trái phép, theo cơ quan công tố, ông Kiên còn có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội (ACBI), thế chấp 20 triệu cổ phần Công ty cổ phần Thép Hoà Phát để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ tại ngân hàng ACB. Song với tư cách là chủ tịch HĐQT, ông Kiên đã chỉ đạo Trần Ngọc Thanh (Giám đốc ACBI), Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán trưởng) lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định về việc bán số cổ phần để tạo lòng tin với Công ty TNHH một thành viên Thép Hoà Phát làm công ty này tin số cổ phần này đang được ACBI quản lý, chưa chuyển nhượng và có tranh chấp. Do vậy, ngày 21-5-2012, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên thép Hòa Phát đã ký hợp đồng mua 20 triệu cổ phần này và chuyển 264 tỷ đồng cho Công ty ACBI. Nguyễn Đức Kiên bị cho là chủ mưu lừa đảo trong vụ này và Thanh, Yến là đồng phạm giúp sức.

Ở cáo buộc cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, ngoài ông Kiên còn có nhiều lãnh đạo cao cấp của ACB bị cho có liên quan. Theo VKS, ngày 22-3-2010, Thường trực HĐQT ACB gồm các ông Trần Xuân Giá (chủ tịch HĐQT), Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang (3 phó chủ tịch), Lý Xuân Hải (tổng giám đốc), Huỳnh Quang Tuấn (phó tổng giám đốc) cùng Nguyễn Đức Kiên ra quyết định về việc uỷ thác cho các cá nhân gửi tiền, ngoại tệ ở những tổ chức tín dụng. Từ ngày 27-6-2011 đến 5-9-2011, ông Hải đã uỷ quyền cho kế toán trưởng uỷ thác gần 720 tỷ đồng cho 19 nhân viên ngân hàng gửi tiết kiệm vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè và Vietinbank chi nhánh TP HCM. Lãi suất ghi trong hợp đồng là 14% một năm, lãi suất thỏa thuận ngoài hợp đồng từ 3,7 đến 13% một năm.

Tuy nhiên, toàn bộ số tiền đã bị Huỳnh Thị Huyền Như (quyền trưởng phòng giao dịch Điên Biên Phủ thuộc Vietinbank chi nhánh TP HCM) sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt, gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB.

 

Bầu Kiên tại phiên tòa sáng 16-4, gầy hơn so với thời điểm bị bắt - Ảnh: Hoàng Điệp (chụp qua màn hình tivi)

VKS còn phát hiện trong thời gian nắm giữ vai trò quan trọng tại ngân hàng ACB, ông Kiên cùng các ông Trần Xuân Giá, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải đã thống nhất ban hành chủ trương mua cổ phiếu trên thị trường chứng khoán và đầu tư cổ phiếu ACB gây thiệt hại gần 690 tỷ đồng. Các ông này bị cáo buộc phải chịu trách nhiệm hình sự vì gây thiệt hại cho ngân hàng ACB hơn 1.400 tỷ đồng.

9 người hầu tòa gồm:

1. Nguyễn Đức Kiên, 50 tuổi, bị truy tố tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Trốn thuế, Kinh doanh trái phép. Trong số này ở tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, khung hình phạt có thể lên tới án chung thân.

2. Trần Xuân Giá, 75 tuổi, tại ngoại, bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Lê Vũ Kỳ, 58 tuổi, tại ngoại, bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

4. Trịnh Kim Quang, 60 tuổi, tại ngoại, bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

5. Phạm Trung Cang, 60 tuổi, tại ngoại, bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

6. Lý Xuân Hải, 49 tuổi, bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

7. Huỳnh Quang Tuấn, 56 tuổi, tại ngoại, bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Khung hình phạt theo tội danh với ông Giá, Quang, Cang, Hải và Tuấn từ 10 đến 20 năm tù.

8. Trần Ngọc Thanh, 62 tuổi, bị truy tố tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

9. Nguyễn Thị Hải Yến, 45 tuổi, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Khung hình phạt với bị cáo Thanh, Yến từ 12 đến chung thân.

Trong phần kiểm tra những người tham dự phiên tòa, theo báo cáo của thư ký, hiện bị cáo Trần Xuân Giá (nguyên chủ tịch HĐQT ngân hàng ACB) vắng mặt.

Tuy nhiên, khi phần làm thủ tục phiên tòa bắt đầu được 5 phút thì cả TAND TP Hà Nội bất ngờ bị cúp điện, hơn 10 phút sau mới có điện trở lại.

Tòa cho biết trước khi phiên xét xử diễn ra, bị cáo Trần Xuân Giá đã có đơn xin vắng mặt vì lý do sức khỏe.

Tòa đang tiến hành thẩm tra lý lịch của các bị cáo và những người được triệu tập tham dự phiên tòa.

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên gầy hơn so với lúc trước khi bị bắt. Ông "bầu" bóng đá nổi tiếng đến tòa với thái độ bình tĩnh, khoanh tay ngồi trước vành móng ngựa.

Trả lời tòa, Nguyễn Đức Kiên khai rõ ràng, rành mạch các chức vụ trước khi bị bắt, là Chủ tịch HĐQT/Hội đồng thành viên của 6 công ty và các chức vụ ở ngân hàng ACB.

Có tất cả 9 bị cáo bị đưa ra xét xử. Trong đó, Nguyễn Đức Kiên (“bầu” Kiên, nguyên Chủ tịch Hội đồng đầu tư ngân hàng ACB, Nguyên phó chủ tịch Hội đồng quản trị ngân hàng ACB) bị xét xử về 4 tội: kinh doanh trái phép, trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

6g30 sáng, 2 xe phạm đã chở Bầu Kiên và các bị cáo khác vào bên trong tòa án.

Từ sáng sớm, hàng chục phóng viên báo đài đã đứng đợi trước cổng TAND TP Hà Nội để được vào theo dõi phiên xử. Các phóng viên phải có thẻ tham dự tòa, phải đi qua máy soi chiếu an ninh và theo dõi phiên tòa qua màn hình ti vi.

Nguyễn Đức Kiên bị truy tố và xét xử về 4 tội, trong đó với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản được xác định số tiền lừa đảo là 264 tỉ đồng (khoản 4 điều 139 BLHS).

 

Từ sáng sớm, an ninh tại TAND TP Hà Nội đã được siết chặt - Ảnh: Hoàng Điệp

Theo luật sư Nguyễn Thế Truyền (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), bị can Nguyễn Đức Kiên vẫn phải đối diện với mức án chung thân (theo khung hình phạt quy định tại điều luật khi số tiền chiếm đoạt từ 500 triệu đồng trở lên thì bị cáo có thể bị phạt tù từ 12 năm đến chung thân).

Ngoài mức hình phạt cao nhất là chung thân cho tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì bị can Nguyễn Đức Kiên còn bị truy tố ở các hành vi khác là trốn thuế (với khung phạt cao nhất đến 7 năm) kinh doanh trái phép (khung hình phạt lên tới 2 năm) và hành vi Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng có khung hình phạt cho tội này lên đến 20 năm.

Diễn tiến vụ Bầu Kiên:

- Ngày 20-8-2012, cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an tiến hành khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Đức Kiên (tức bầu Kiên, ngõ 27 Xuân Diệu, Q.Tây Hồ, Hà Nội) về hành vi “kinh doanh trái phép” theo điều 159 Bộ Luật hình sự.

- Ngày 23-8-2012, Cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công An đã tống đạt quyết định khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với ông Lý Xuân Hải, nguyên Tổng giám đốc ngân hàng ACB về hành vi “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 165 Bộ luật hình sự

- Ngày 17-9-2012, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an quyết định khởi tố bị can đối với Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải yến về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

- Ngày 18-9-2012, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố thêm hai tội danh đối với ông Nguyễn Đức Kiên về các tội “cố ý làm trái các quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng” và “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

- Ngày 18-9-2012, Cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã khởi tố ông Trần Xuân Giá - nguyên chủ tịch Hội đồng quản trị ngân hàng ACB về tội "cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Cùng tội danh trên, các ông Trịnh Kim Quang, Lê Vũ Kỳ, nguyên là phó chủ tịch Hội đồng quản trị ACB, ông Phạm Trung Cang nguyên phó chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Eximbank cũng bị khởi tố.

- Ngày 31-5-2013-2013, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Đức Kiên Kiên về hành vi trốn thuế.

- Ngày 12-12-2013, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành cáo trạng số 02 vụ án kinh tế xảy ra tại Ngân hàng Á Châu (ACB) và một số doanh nghiệp, truy tố 7 bị can ra TAND TP Hà Nội để xét xử theo pháp luật. Đồng thời, ngày 12-12-2013, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ra quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can Phạm Trung Cang.

- Ngày 3-1-2014, TAND TP.Hà Nội có quyết định trả hồ sơ vụ án gây thiệt hại kinh tế lớn xảy ra tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu (Ngân hàng ACB) để tiến hành điều tra bổ sung. Đề nghị Viện kiểm sát nhân dân TP. Hà Nội xem xét hành vi của ông Phạm Trung Cang, ông Huỳnh Quang Tuấn về tội Cố ý làm trsi quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

- Ngày 20-1-2014, Viện kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn quyết định khởi tố bị can đối với ông Huỳnh Quang Tuấn và phục hồi điều tra với ông Phạm Trung Cang về hành vi “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

- Ngày 27-1-2014, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành cáo trạng vụ án Bầu Kiên thay thế bản cáo trạng số 02 ngày 12-12-2012, truy tố thêm hai bị can Huỳnh Quang Tuấn và Phạm Trung Cang.

- Ngày 16-4-2014, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội đưa vụ án Bầu Kiên ra xét xử.

Theo Vnexpress, TTO